Rajac je usko građeno selo sa oko 100 stanovnika sagrađeno između brda rodna vinogradima sa jedne i reke Timok sa druge strane. Meštani koriste ovu prelepu reku kao lokaciju za okupljanje i zajedničku zabavu tokom celog leta. Nekad je Rajac imao bioskop, poslastičarnicu, mesaru, pekaru...i sva zemlja je bila u vinogradima. Danas je Rajčana mnogo manje, ali još uvek se većina bave tradicionalno vinogradarstvom i svaka kuća u selu ima i svoju pimnicu na brdu.

U ovom kraju postoji izreka da u Rajcu ima dva sela, jedno u kome zive ljudi, a drugo u kome zivi vino. Vino živi u pimnicama, kućama koje su stare vekovima i koje su sazidane od posebnog kamena iz doba Jure, i čiji način gradnje i istorija spadaju u kulturnu baštinu ovog kraja. Vinski turizam je jedan od najvažnijih izvora prihoda u ovom kraju. U rajačkim pimnicama možete degustirati, kupiti vino i videti kako se ono proizvodi po tradicionalnim metodama, bez upotrebe električnih mašina, samo uz snagu sopstvenih ruku i veštinu koja je poznata starim majstorima ovog zanata. Ovde nije neobično da se uz dobra jela i izvanredno vino dočekuje zora i ispraća sunce.Vise o pimnicama, njihovoj istoriji i nameni možete saznati pod istoimenom rubrikom na našem sajtu.

Iznad pimnica, na 160- 250 metra nadmorske visine, nalaze se čuveni rajački vinogradi. Specifična klima ovog podneblja sa veoma toplim letima i hladnim zimama, pogoduje uzgajanju voćarskih kultura, a posebno vinogradarstvu po kome je ovaj kraj nadaleko čuven. Na kvalitet rajačkih i negotinskih vina najveći uticaj ima podneblje, a vina iz ovog kraja imaju jedinstven ukus i kao takva mogu se meriti sa najboljim evropskim vinima. Posetioci mogu šetati vinogradarskim stazama, razgledati vinograde i učestovati u berbi grožđa. Turističku ponudu upotpunjuje manifestacija “Sveti Trifun”, koja se održava 14. februara. Na dan Svetog Trifuna – zaštitnika vinogradara – u Rajcu su već vekovima svi poslovi počinjali osveštavanjem i rezanjem vinograda.

Idući kroz istočnu Srbiju imaćete osećaj da putujete kroz vreme. Kuda god da krenete – od moćnog Đerdapa do predivnih sela oko Bujanovačkog jezera – čeka vas neka od zanimljivosti. Više nego bilo gde u Srbiji, ovde se mešaju stvarnost i legenda. Velike reke su svojim tokovima uvek su određivale živote ljudi. Prirodne terase kraj Dunava, kao i plodna i zdrava zemlja, uslovili su da se uz njegove obale nastanjuju zajednice koje se bave ribolovom, sade voćnjake – i posebno vinograde. Priča o ovom delu Srbije počinje jako davno sa Lepenskim virom gde su praistorijski ljudi sagradili svoje domove. A upravo su arheološka nalazišta Istočne Srbije poput ovog, najznačajnija nalazišta u našoj zemlji – Lepenski vir, Trajanova tabla i Trajanov most, Diana, Felix Romuliana, Viminacijum, Soko grad, Fetislam. U doba Rimljana, Viminacium je bio glavni grad provincije Gornje Mezije od 2. do 4. veka, a Felix Romuliana (danas pod zaštitom UNESCO) bila je rezidencija rimskog cara Galerija. Duž Dunava je prolazio Trajanov put, a ovaj rimski car je izgradio i kameni most preko Dunava, čiji se ostaci kao i Trajanova tabla nalaze kod Kladova. Na teritoriji današnje Srbije rođeno je ili živelo čak 17 rimskih careva. Među njima je bio i slavni car Konstantin. Rimljani su na ovim prostorima otkrili i bogatstvo izvora mineralnih voda pa su počeli sa gradnjom bazena, bunara i lečilišta za svoje legionare. Lekoviti izvori i lekovite trave, zajedno sa prirodom koja ih okružuje omogućili su lečenje bolesnima pa su tako nastale Soko Banja (uz Vrnjačku banju, najveća banja u Srbiji), kao i manja banja Ždrelo. Iz srednjovekovnog perioda na Dunavu ostale su tvrđave Ram, Smederevska tvrđava (u XV veku prestonica Srbije), Golubačka (na samom ulazu u Đerdap) i Fetislam. Nalaziša sa iskopina Timacum Minus u neposrednoj blizini Knjaževca ukazuju da je vinogradarstvo ovog kraja negovano i u doba Rimljana. Na ovom lokalitetu iskopan je kip Dionisa, boga vina u starom Rimu, dok je u zapisima antičkih pisaca iz 3. i 4. veka knjaževački kraj opisan kao vinogroje. Tu su i svedočanstva vezana za boravak Rimljana na ovim prostorima: Trajanova tabla i ostaci Trajanovog mosta, Viminacijum kod Kostolca, palata Feliks Romulijana kod Zaječara. U srednji vek uvešće vas tvrđava Golubac, a u vreme Osmanlija tvrđava Fetislam.

Golubačka Tvrdjava, Srbija

Mistika istočne Srbije privlači posetioce, naročito u jesen, jer je ovaj kraj poznat po dobrom vinu, kulturnim i istorijskim znamenitostima i prirodnim lepotama. A sve to začinjeno mistikom vlaške magije, legendama, neobičnim običajima poput ispiranja zlata u Peku i kičastim kućama stanovnika koji su se u drugoj polovini prošlog veka iselili u zapadnu Evropu u potrazi za boljim životom čine ovaj kraj jedinstvenim u Srbiji. Teško je reći da li je istočna Srbija bogatija kulturno-istorijskim spomenicima ili prirodnim lepotama. Pečat ovom kraju daje reka Dunav sa Đerdapskom klisurom, jednom od najlepših u Evropi. Pećine otvorene za turističke posete, Srebrno jezero za vrele letnje dane i naravno još uvek neotkriven biser – kanjon reke Vratne – upotpunjuju riznicu prirodnih lepota. Da vam bude udobno koliko i zanimljivo, pobrinuće se mnogobrojna seoska domaćinstva u blizini Donjeg Milanovca, Kladova, Golupca, Majdanpeka i Negotina koja se bave seoskim turizmom.

Istočna Srbija je jedinstveni poligon za avanturistički i aktivni turizam, zahvaljujući izvrsnosti planinskih krajolika i njenih brojnih vodotokova u kojima se takođe nalaze brojne banje u kojima se možete opustiti i uživati u lepoti netaknute prirode.

Od prirodnih lepota istočne Srbije, neizostavno treba obratiti pažnju na fascinantne Vratnjanske kapije (s lovnim rezervatom u kojem se gaje jelen lopatar, muflon i divlja svinja), Mokranjske stene i Rajsku pećinu.

Vodopad na Mokranjskim stenama omiljeno je izletište. Vodopad je visok desetak metara, a u podnožju je erozijom formirano jezero koje se leti koristi kao kupalište. Reka Vratna, koja se uliva u Dunav, stvorila je u svom slivu dolinu sa klisurama i kanjonskim delovima sa prerastima – lučnim kamenim mostovima koji natkriljuju reku. Ima ih tri, zovu se Vratnjanske kapije i nezaobilazna su turistička destinacija.

Rajska pećina je poznata kao prerast Zamne. Pećina u dolini reke Zamne zapravo je grandiozni podzemni tunel kojim teče istoimena reka. Jedinstven je oblik podzemne kraške morfologije istočne Srbije, specifične početne faze evolucije tunelske pećine u prerast, i zbog toga ima izrazit naučni značaj.

Pored gore istaktnutih destinacija u neposrednoj blizini Rajca, tu su i Đerdapska klisura – Gvozdena vrata, Lepenski vir, Gamzigrad, Soko Banja, Srebrno jezero, Feliks Romulijana, Rajačke Pimnice iz 18. veka naselja za proizvodnju vina (vidi PIMNICE), selo Rajac, Kanjon reke Jerme, Vlasine, Pčinjska reka, manastiri Manasija i Ravanica sa Resavskom pećinom – sve su to manje ili više poznate tajne ovog regiona koje svakako ne treba propustiti. Poseban izazov predstavlja uspon na vrh planine Rtnja (vrh Šiljak na 1560 m nadmorske visine), sa koga seže pogled čak do ušća Save u Dunav. Rtanj je poznat i po endemskom bilju koje raste samo na ovoj planini i zakonom je zaštićeno, a od njih svakako je najpoznatiji Rtanjski čaj (Saturea montana).

Na samim Rajačkim Pimnicama postoje restorani Sv.Trifun i C’est la Vie, koji će vas zadiviti svojim tradicionalnim jelima iz timočkog i negotinskog kraja.

Malo istražena timočka kuhinja, navike i običaji vezani za pripremanje hrane, ritualno ponašanje za trpezom i drevni recepti prenošeni sa kolena na koleno izazivaju sve veću pažnju ljubitelja prirode, istorije, zdrave hrane i pića. Istočna Srbija konačno se etablira kao pravi kulturni fenomen i gastronomski RAJ. Mistika okruženja, zdrava i veoma kvalitetna pijaća voda i vekovima korišćeni termalni izvori, u spoju sa starim receptima tradicionalne vlaške, torlačke i staroplaninske kuhinje, čine okosnicu prirodne gastronomske ponude koja intrigira sve veći broj Evropljana, ali i žitelja drugih kontinenata.Istočna Srbija je stari vinarski kraj, još od antičkog doba. Timočka vina bila su i ostala poznata širom sveta. Spoj tradicije, kulture i kvaliteta ovog rajskog pića najbolje se vidi na primeru Rajačkih pimnica. Stari recepti, začinjeni prirodnim, egzotičnim komponentama, koji se ljubomorno čuvaju i prenose sa kolena na koleno, ostavljaju bez daha svakog ko ih je probao - pastirske suve pite sa zeljem, koprivama i pečurkama; salata od maslačka i sremuša; prirodan sok staroplaninske borovnice; jagnjetina kuvana u mleku; sarma krčkana ceo dan na tihoj vatri ili sarmica od vinovog lista; janija od tri vrste mesa i varijeteti proje i kačamaka – od onog sa sirom, do onog sa čvarcima – specifično spravljeno prženo od desetak vrsta povrća koje se služi zajedno sa čuvenim vlaškim ili staroplaninskim sirom... Ovaj niz delikatesa jednostavno nema kraja. Kao ni uživanje koje ćete osetiti kada u Istočnoj Srbiji sednete za trpezu. Kada ove specifične namirnice spojite sa duševnom hranom u vidu nedirnute prirode, folklora, i specifične kulture – stvarane na ovim prostorima od davnina, preko antičkih vremena i srednjeg veka do savremenih kulturnih dostignuća – dostići ćete nestvarni užitak za sva čula.